Havacılık Sektörü ve Küresel Krizler
2020 Nisan ayından bu yana tüm hayatımızı derinden etkileyen Pandemi ile ilgili araştırma yaparken aşağıda bir kısmını aktardığım bir kaynağa denk geldim. Derli toplu olarak sunulan yakın tarihe ait bilgiler mevcut. Geçmişe dönük okumalar yapmak bizlere bir gelecek perspektifi kazandırabilir ve hayatın akışı içinde nerede olduğumuzu hatırlatabilir. Bu sebeple güncel içinde kaybolmak yerine daha sağlıklı düşünebilmek adına bu yazıyı önemli buluyorum. Covid 19’u yazının sonuna ben ekledim fakat başlı başına bir yazı konusu olduğu için kısa bir girişle yetindim.
11 Eylül 2001
11 Eylül 2001’de yaşanan ikiz kuleler ve pentagon saldırıları havacılık sektörünü derinden etkileyen olaylar arasındadır. Olayın sosyal ve psikolojik etkileri de çok yoğun kendini göstermiş olsa da havacılık sektörü özelinde etkilerini şöyle sıralayabiliriz:
- Amerikan hava sahası bir hafta uçuşlara kapatılmıştır. Bu durum uluslararası hava taşımacılığını da önemli ölçüde etkilemiştir.
- 2001-02 kış sezonu için mevcut koltuk km’leri (ASM)* trans-Atlantik ve trans-pasifik rotaları için %15 azaltılmıştır. Aynı zamanda Amerikalı şirketler Avrupa’da ki rakiplerine göre kapasitelerini daha fazla azaltmıştır.
- Avrupalı havayolları toplam iş gücü kapasitesinin %10’una karşılık gelen 30.000 personelin işine son vermiştir.
- Kuzey Amerikalı havayolları toplam iş gücünün %20’sine karşılık gelen 95.000 personelin işine son vermiştir.
- Yer hizmetinde toplamda 8000 personelin işine son verilmiştir.
- Uçak üreticilerinden Boeing 18.000, Airbus ise 2000 personelin işine son vermiştir.
- Uçak sipariş sayısı 2000 yılında 1803 iken 2001 yılında 816 olarak gerçekleşmiştir.

Her ne kadar beklenmeyen bir kriz olarak görünse de 11 Eylül olaylarının şirketlerin zaten var olan değişim planları için kullanıldığı da ileri sürülmüştür.
SARS 2002–03
Kasım 2002-Temmuz 2003 dönemi arasında etkili olan SARS salgınının 11 Eylül olayları ve Irak savaşının toplamından daha fazla zarar verdiği iddia edilmektedir. Nisan 2003’te hava trafiği %18,5 azalmıştır. Salgın özellikle Asya’da bulunan havayollarını ve havalimanlarını (Hong Kong (China), Singapore and Seoul) büyük ölçüde etkilemiş ve bu bölgede trafik %40 ile 60 arasında azalmıştır.

2008–09 Ekonomik Krizi
2008-09 krizinden en çok zarar gören sektör yine havacılık sektörü olmuştur. En büyük 150 havayolunun kaybı 15Milyar $ olmuş ve Amerika’da 13 havayolu iflas etmiştir. Southwest dışında tüm Amerikalı şirketler kapasite azaltmıştır. Avrupa’da SAS %40 kapasite azaltırken bazı havayolları ise personel politikalarında değişikliğe gitmişlerdir.

2010 Volkanik Patlama
Nisan 2010’da İzlanda’da bir volkan olan Eyfjallajökull’un patlaması, İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana sivil havacılığın en büyük çöküşüne neden olmuştur. İlk hafta 100.000 uçuş iptal edilmiş ve o haftanın küresel ekonomiye maliyeti 4.7 Milyar $ olmuştur. Bu aksaklık yaklaşık 10 milyon yolcuyu etkilemiştir.

COVID-19 2020-…
Henüz tamamen kontrol altına alınamamış olan Covid-19 salgını Temmuz 2020 itibariyle havacılık sektörü üzerindeki etkisini sürdürmektedir. Nisan Ayında uçuşların büyük çoğunluğunun durmasının ardından Temmuz ayı itibariyle sınırlı kapasite ve yoğun tedbirlerle uçuşlar açılmış olsa da birçok şirket varlığını sürdürebilmek için çeşitli tedbirler almış durumda.
